Οι ακανόνιστες εμμηνορροϊκές περίοδοι αναφέρονται σε οποιαδήποτε διαταραχή στο κανονικό πρόγραμμα της εμμηνορροϊκής κύκλου, όπως αλλαγές στη συχνότητα, τη διάρκεια ή την ένταση των περιόδων. Η εμμηνόρροια είναι το φυσιολογικό φαινόμενο κατά το οποίο το γυναικείο σώμα αποβάλλει το βλεννογόνο του ενδομητρίου στην περίπτωση μη γονιμοποίησης. Εάν η περίοδος δεν έρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, τότε θεωρείται ακανόνιστη.
Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS): Είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες ακανόνιστων περιόδων. Στην περίπτωση αυτή, οι ορμονικές διαταραχές εμποδίζουν την κανονική ωορρηξία και οδηγούν σε ακανόνιστους κύκλους ή ακόμη και στην απουσία της εμμηνόρροιας.
Ορμονικές διαταραχές: Αλλαγές ή ανισορροπίες στις ορμόνες, μπορούν να επηρεάσουν την κανονικότητα του εμμηνορροϊκού κύκλου.
Υψηλά ή χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών (θυρεοειδίτιδα, υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός) μπορούν επίσης να προκαλέσουν ακανόνιστους κύκλους.
Στρες: Το συναισθηματικό και φυσικό στρες μπορεί να επηρεάσει το επίπεδο των ορμονών, προκαλώντας καθυστερημένη ή ανούσια ωορρηξία και, κατ’ επέκταση, ακανόνιστη περίοδο.
Ακραίες αλλαγές βάρους ή διατροφικές διαταραχές: Η υπερβολική απώλεια βάρους ή η παχυσαρκία μπορούν να επηρεάσουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο. Διατροφικές διαταραχές όπως η βουλιμία ή η ανορεξία επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών και μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές του κύκλου.
Διαταραχές ρυθμικότητας κύκλου: Περίοδοι που εμφανίζονται με μεγάλη καθυστέρηση (πάνω από 35 ημέρες μεταξύ των περιόδων) ή με συχνότητα λιγότερη των 21 ημερών.
Ανώμαλη ποσότητα αίματος: Ενδεχομένως υπερβολική αιμορραγία (πολύ βαριές περίοδοι) ή αντίθετα πολύ ελαφρές περίοδοι.
Πόνος στην κοιλιά: Ενδέχεται να συνοδεύεται από σπασμούς ή πόνους στην κάτω κοιλιακή χώρα.
Αιμορραγία μεταξύ των περιόδων: Αιμορραγία ή κηλίδες αίματος εκτός του κανονικού κύκλου.
Η διάγνωση των αιτίων των ακανόνιστων περιόδων περιλαμβάνει ιατρικό ιστορικό, φυσική εξέταση, αιματολογικές εξετάσεις και τέλος υστεροσκόπηση.
Η υστεροσκόπηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαγνωστική και θεραπευτική διαδικασία που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση και τη θεραπεία παθήσεων της μήτρας. Ένα από τα σημαντικά πεδία εφαρμογής της είναι η διάγνωση και η αντιμετώπιση των αιτίων των ακανόνιστων εμμηνορροϊκών περιόδων.
Η διαδικασία της υστεροσκόπησης περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός σωλήνα με κάμερα (υστεροσκόπιο) μέσω του τραχήλου της μήτρας, προκειμένου να εξετάσει το εσωτερικό της μήτρας. Μέσω αυτής της εξέτασης, μπορεί να ανιχνευθούν διάφορες παθολογικές καταστάσεις που ενδέχεται να προκαλούν ακανόνιστες περιόδους.
Διάγνωση Πολύποδων Μήτρας: Οι πολύποδες στη μήτρα είναι καλοήθεις αναπτύξεις του ενδομητρίου (του εσωτερικού στρώματος της μήτρας) και μπορούν να προκαλέσουν μη φυσιολογική αιμορραγία, ακανόνιστους κύκλους, δυσκολία στην εμφύτευση γονιμοποιημένου ωαρίου.
Η υστεροσκόπηση επιτρέπει τη διαγνωστική εξέταση της ενδομήτριας κοιλότητας, όπου οι πολύποδες μπορούν να εντοπιστούν και, εάν είναι απαραίτητο, να αφαιρεθούν άμεσα.
Διάγνωση Ινομυωμάτων (Μύωμα Μήτρας): Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στο τοίχωμα της μήτρας και μπορεί να επηρεάσουν την κανονικότητα των εμμηνορροϊκών κύκλων, προκαλώντας βαριές ή ακανόνιστες περιόδους. Επίσης δυσκολία στην εμφύτευση γονιμοποιημένου ωαρίου ή στην φυσιολογική ανάπτυξη του κυήματος.
Μέσω της υστεροσκόπησης, η θέση, το μέγεθος και η φύση των ινομυωμάτων μπορούν να προσδιοριστούν, και σε πολλές περιπτώσεις, η αφαίρεσή τους μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια της ίδιας διαδικασίας.
Αξιολόγηση Πολύποδων ή ινομυωμάτων στον τράχηλο της μήτρας: Πολύποδες ή ινομυώματα στον τράχηλο της μήτρας μπορούν επίσης να προκαλέσουν ακανόνιστες περιόδους και πόνο. Η υστεροσκόπηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση αυτών των καταστάσεων και την ενδεχόμενη αφαίρεσή τους.
Αξιολόγηση Ανωμαλιών στην Ανατομία της Μήτρας (όπως ενδομήτριες συμφύσεις): Οι ενδομήτριες συμφύσεις ή άλλες ανωμαλίες στην ανατομία της μήτρας (π.χ., διπλή μήτρα ή άλλες συγγενείς ανωμαλίες, όπως το διάφραγμα μήτρας), μπορεί να προκαλούν αποβολές ή ακανόνιστες περιόδους. Η υστεροσκόπηση είναι χρήσιμη για τη διάγνωση αυτών των καταστάσεων και για την αποκατάστασή τους όπου αυτό είναι απαραίτητο.
Οι συμφύσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με την αφαίρεσή τους κατά την διάρκεια της υστεροσκόπησης.
Διάγνωση και Αντιμετώπιση Πολύποδων ή Ανωμαλιών του Ενδομητρίου: Οι ανωμαλίες στο ενδομήτριο (π.χ. υπερπλασία του ενδομητρίου) μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία μεταξύ των περιόδων ή βαριές περιόδους.
Στην περίπτωση που εντοπιστούν τέτοιες ανωμαλίες, μπορεί να γίνει επιτόπου θεραπεία (π.χ., αφαίρεση πολύποδων ή αποκατάσταση του ενδομητρίου).
Αξιολόγηση της Λειτουργίας του Ενδομητρίου και Αντιμετώπιση Υπογονιμότητας: Σε περιπτώσεις γυναικών με ακανόνιστες περιόδους που προσπαθούν να μείνουν έγκυες, η υστεροσκόπηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αξιολογήσει την ποιότητα του ενδομητρίου, το οποίο πρέπει να είναι κατάλληλο για την εμφύτευση ενός γονιμοποιημένου ωαρίου.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση των αιτίων της υπογονιμότητας, εάν υπάρχει ανατομικό πρόβλημα με την εμφύτευση.
Η διαδικασία της υστεροσκόπησης είναι συνήθως γρήγορη και μπορεί να γίνει στο χώρο του ιατρείου, χωρίς να απαιτείται νοσηλεία.
Ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να εφαρμοστεί τοπική αναισθησία (μόνο στον τράχηλο) ή γενική αναισθησία.
Ο γιατρός εισάγει το υστεροσκόπιο μέσω του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας, το οποίο επιτρέπει την οπτική παρακολούθηση του εσωτερικού της μήτρας και αν διαπιστωθούν ανωμαλίες, ο γιατρός μπορεί να προχωρήσει σε θεραπευτικές ενέργειες (π.χ., αφαίρεση ινομυωμάτων ή πολυπόδων, διορθώσεις ανατομικών ανωμαλιών).
Η υστεροσκόπηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που επιτρέπει την άμεση διάγνωση και θεραπεία χωρίς την ανάγκη μεγάλης χειρουργικής επέμβασης.
Η διαδικασία δεν απαιτεί νοσηλεία και συνήθως μπορεί να γίνει στο χώρο του ιατρείου.
Η ανάρρωση είναι συνήθως γρήγορη, με τις περισσότερες γυναίκες να επιστρέφουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες την επόμενη μέρα.
Ακριβής διάγνωση: Παρέχει μια ακριβή εικόνα των εσωτερικών δομών της μήτρας και της κοιλότητας του ενδομητρίου, βοηθώντας στον εντοπισμό ανωμαλιών που μπορεί να προκαλούν υπογονιμότητα.
Η υστεροσκόπηση είναι μια χρήσιμη διαγνωστική και θεραπευτική διαδικασία, καθώς επιτρέπει την άμεση απεικόνιση και θεραπεία ενδομητρικών προβλημάτων που μπορεί να είναι η αιτία για τις διαταραχές του κύκλου. Η διαδικασία είναι ελάχιστα επεμβατική, με γρήγορη ανάρρωση και αποτελεσματική διάγνωση και θεραπεία για πολλές παθήσεις που προκαλούν ακανόνιστους κύκλους.
Δρ. Στέλιος Κώτσης MD
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Dd Medizinische Hochschule Hannover